Biłgorajskie Towarzystwo Regionalne

Przedruk artykułu z Biłgorajskiej Gazety Powiatowej 3/2009

O historii i kulturze Biłgoraja
W ostatnim czasie ukazał się już trzeci z kolei tom rocznika „Nad Tanwią i Ładą. Przyczynki do historii i kultury Ziemi Biłgorajskiej”, wydany przez Biłgorajskie Towarzystwo Regionalne. Jest to własne wydawnictwo BTR poświęcone zagadnieniom historii i kultury ludowej Biłgorajszczyzny.

Książka jest pokłosiem popularno-naukowej sesji z 9 września 2008 roku. Wówczas, już po raz trzeci, Biłgorajskie Towarzystwo Regionalne przy współudziale Liceum Ogólnokształcącego im. ONZ w Biłgoraju, zorganizowało sesję zatytułowaną „Nad Tanwią i Ładą. Przyczynki do historii i kultury Ziemi Biłgorajskiej”.

Tym razem sesja miała podtytuł: 430. rocznica nadania prawa miejskiego dla Biłgoraja. Impreza zorganizowana z okazji rocznicy założenia miasta poświęcona była przypomnieniulokalnej historii mieszkańcom, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży, ale też i pokazaniu specyfi ki miasta oraz ludzi związanych z Biłgorajem i Ziemią Biłgorajską, którzy w różnorodny sposób działali dla dobra miasta i regionu. W publikacji znalazły się wygłoszone wówczas referaty których autorami są: Ryszard Szczygieł "Lokacja miasta Biłgoraja i jego rozwój w okresie przedrozbiorowym”; Dariusz Kupisz "Zbigniew Gorajski (1596–1655) jako dziedzic Biłgoraja"; Tomasz Brytan "Potyczka pod Biłgorajem w Powstaniu Styczniowym"; Jerzy Markiewicz „Rożnówka i jej mieszkańcy"; Adam Balicki "Życie polityczne Biłgoraja w okresie międzywojennym"; Andrzej Tajchert "Kolej wąskotorowa w Biłgoraju. Szkic historii 1914–1971"; Dorota Skakuj "Sitarstwo w Biłgoraju".

Uzupełnieniem wygłoszonych na sesji referatów są zamieszczone w książce „Wspomnienia księdza Kazimierza Pińciurka”, dzięki którym możemy przybliżyć sobie Biłgoraj z okresu II wojny i powojennego.

Wspomnienia ks. Pińciurka przywołują obraz dawnego Biłgoraja i jego ubogiej warstwy społeczności, świat już mało znany. Wspomnienia te były już drukowane w odcinkach w latach 1993-1996 w Biłgorajskiej
Gazecie Samorządowej "Tanew".

Autorzy mają nadzieję, że publikacja spotka się z życzliwym przyjęciem i przyczyni się do poszerzenia wiedzy o historii i kulturze Biłgoraja i powiatu biłgorajskiego, naszej "małej Ojczyzny". Rocznik mógł ukazać się dzięki finansowemu wsparciu Urzędu Miasta w Biłgoraju i firmy Model Opakowania SA w Biłgoraju. W tym
miejscu Biłgorajskie Towarzystwo Regionalne składa serdeczne podziękowania za okazaną pomoc i życzliwość.

D.S.

Artykuł dostępny pod adresem: http://www.bilgorajski.pl/pdf/prasa/2009_03.pdf

Biłgorajskie Towarzystwo Regionalne odbyło pierwsze, po czteroletniej kadencji zarządu, walne zebranie sprawozdawczo – wyborcze. Wybrano nowy zarząd i komisję rewizyjną.

Członkowie Biłgorajskiego Towarzystwa Regionalnego zebrali się 13 marca na walnym zebraniu sprawozdawczo – wyborczym podsumowującym pierwszą kadencję władz Towarzystwa. Sprawozdanie z działalności zarządu złożyła dotychczasowa prezes dr Dorota Skakuj.
W części organizacyjnej członkowie Towarzystwa wybrali nowy zarząd. Prezesem został Tomasz Brytan a w składzie zarządu pozostali Dorota Skakuj, Andrzej Czacharowski, Marian Kurzyna i Adam Balicki. Program działania Towarzystwa na najbliższą kadencje obejmuje kontynuacje dotychczasowych zadań w zakresie organizacji sesji popularno – naukowych i otwartych spotkań publicznych o tematyce historycznej i regionalnej, wydawanie publikacji o tej tematyce oraz działania w zakresie ochrony zabytków i pomników kultury Ziemi Biłgorajskiej, ze szczególnym uwzględnieniem troski o ochronę starego cmentarza w Biłgoraju.
W zebraniu uczestniczył znany regionalista i historyk Piotr Flor, który wygłosił ciekawą prelekcję o powstaniu i kształtowaniu się Parafii WNMP w Biłgoraju, wzbogaconą o odkryte przez siebie, nowe fakty historyczne.
Biłgorajskie Towarzystwo Regionalne zostało reaktywowane przed czterema laty przez grupę pasjonatów i przy wsparciu Biłgorajskiego Towarzystwa Literackiego. Kontynuuje teraz działalność dawnego Towarzystwa Regionalnego w Biłgoraju, znanego z bogatego dorobku o fundamentalnym znaczeniu dla historii miasta i Ziemi Biłgorajskiej. Towarzystwo liczy 28 członków i jest otwarte dla wszystkich miłośników historii i kultury regionalnej Biłgorajszczyzny. O szczegółach można się dowiedzieć w Muzeum Ziemi Biłgorajskiej, gdzie do nabycia są również publikacje - „Nad Tanwią i Ładą. Przyczynki do historii i kultury Ziemi Biłgorajskiej”.
Głównym celem działania Towarzystwa jest ochrona kultury, zwyczajów, pogłębianie wiedzy historycznej i promowanie walorów regionalnych Biłgorajszczyzny. Najważniejszym osiągnięciem zarządu była coroczna organizacja sesji popularno – naukowych „Nad Tanwią i Ładą – Przyczynki do historii i kultury Ziemi Biłgorajskiej”. Zorganizowano trzy takie sesje, których pokłosiem były książkowe wydania prelekcji naukowych pod identycznym tytułem w trzech tomach. Publikacje obejmują bardzo szeroki wachlarz zagadnień jak również wspomnienia. O poziomie sesji świadczył udział znanych autorytetów naukowych między innymi; prof. Jerzego Markiewicza, prof. Ryszarda Szczygła i wielu innych publicystów i pasjonatów Biłgorajszczyzny. Towarzystwo popularyzuje też wiedzę regionalną wśród młodzieży szkolnej na licznych spotkaniach.

Biłgorajskie Towarzystwo Regionalne już po raz trzeci zorganizowało sesję popularno-naukową.

Tym razem z okazji 430 rocznicy nadania praw miejskich dla Biłgoraja. Sesja odbywała się 9 września w auli LO im ONZ , przy dużej frekwencji głównie młodzieży. Profesor Ryszard Szczygieł (UMCS ), współautor monografii „Dzieje Biłgoraja”, przedstawił referat „Lokacja Biłgoraja i jego rozwój w okresie przedrozbiorowym”. Andrzej Tajchert ( z Warszawy) opowiadał o historii biłgorajskiej kolejki wąskotorowej, zwanej „ciuchcią”, która została zlikwidowana w 1974r. Następnie dr Adam Balicki ( KUL) referował temat „Życie polityczne w Biłgoraju w okresie międzywojennym”. Tomasz Brytan (PTTK, BTR) przybliżył wiedzę o „Potyczce pod Biłgorajem w Powstaniu Styczniowym”. Prowadząca sesję dr Dorota Skakuj ( prezes BTR) przedstawiła referat „Sitarstwo w Biłgoraju”. Przedstawiono również fragmenty referatów: dr Dariusza Kupisza ( UMCS) pt. „Zbigniew Gorajski (1596-1655) jako dziedzic Biłgoraja” i  prof. Jerzego Markiewicza (KUL) nt. „Różnówki”.

Wszystkie referaty zaprezentowane podczas sesji zostaną wydane w formie książkowej, jako trzeci tom pozycji popularno- naukowej pt. „NAD TANWIĄ I BIAŁĄ ŁADĄ”.

Na zakończenie sesji, młodzież z Biłgoraja i okolic wykazała się sporą wiedzą na temat Biłgoraja, w finale konkursu „Wiedza o Biłgoraju z okazji nadania praw miejskich”, zorganizowanego przez PTTK.

Wyniki konkursu

W kategorii szkół podstawowych:
I miejsce zajął Przemek Skubis ze SP nr 1 w Biłgoraju.
II  miejsce zdobyła Anna Grabias, ZSPG Dereźnia.
III miejsce Magda Koman, SP nr 5 Biłgoraj
Dwa równorzędne miejsca IV i V ( na podstawie punktacji) zajęli: Nikodem Dołba i Paweł Skubis, obaj ze SP nr 1 Biłgoraj.
VI miejsce Jagoda Kłosek, MZS Biłgoraj.

W kategorii: Gimnazja
I miejsce Olga Zwolak, Powiatowe Gimnazjum nr 2 w Biłgoraju.
II miejsce Alicja Kusiak, Gimnazjum nr 1 w Biłgoraju.
III miejsce Kamil Bucior, MZS w Biłgoraju.
IV miejsce Iwona Malas, Powiatowe Gimnazjum nr 2 w Biłgoraju.
V miejsce Ewa Kołpa, ZSPG Dereźnia.
V-VI miejsce ( równorzędnie wg punktacji) Kamil Wilkos, MZS Biłgoraj i Joanna Macocha, ZSPG Dereźnia.

W kategorii: szkoły ponadgimnazjalne.
I miejsce Justyna Zygmunt, LO im. ONZ.
II miejsce Paweł Kurzyna, LO im. ONZ.
III miejsce Anita Turowicz, LO im. ONZ.
IV- VI miejsca równorzędnie ( wg punktacji):  Iwona Foryt, Katarzyna Pietrzniak i Olga Kozyra, wszystkie z LO im. ONZ.

Laureaci konkursu otrzymali atrakcyjne nagrody książkowe, ufundowane przez Burmistrza Biłgoraja.

Warto zauważyć, że aktywna działalność Biłgorajskiego Towarzystwa Regionalnego bardzo przyczynia się do pogłębiania i popularyzacji wiedzy na temat Biłgoraja i regionu.  Dobrze służy promocji Biłgorajszczyzny.

Halina Ewa Olszewska